Onanizm dziecięcy – problem czy etap rozwojowy?

Z GABINETU SPECJALISTY

Masturbacja dziecięca lub też onanizm dziecięcy występują często u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnym szkolnym. Następuje wówczas stymulowanie własnego ciała, głównie obszarów erogennych. Strefami erogennymi nazywamy obszary na naszym ciele, które są silnie unerwione, a przez to bardzo wrażliwe na dotyk. Miejsca erogenne znajdują się tam, gdzie skóra jest bardzo cienka lub gdzie występuje jedynie błona śluzowa. Stymulacja stref erogennych wywołuje pobudzenie seksualne. Rodzice często wyrażają zaniepokojenie takimi zachowaniami. Co robić?

Wrażliwe miejsca na ciele mają zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Punkty erogenne znajdują się nie tylko na narządach płciowych, ale również w innych miejscach w obrębie naszego ciała. U kobiet stanowią około 15% powierzchni ciała, a u mężczyzn – 3%. Pierwsze oznaki onanizmu dziecięcego możemy zaobserwować już w okresie niemowlęcym i dotyczy on głównie płci żeńskiej. Onanizm dziecięcy związany jest z naturalną tendencją dzieci do powtarzania czynności sprawiających im przyjemność, nie ma kontekstu seksualnego. Nieocenioną wartością diagnostyczną onanizmu niemowlęcego jest możliwość obserwacji dziecka przez lekarza w trakcie epizodu bądź nagranie wideo dostarczone przez rodziców bądź opiekunów dziecka. Onanizujące się niemowlęta najczęściej podejrzewane są o padaczkę, nawracające bóle brzucha, kolki, proksymalne dyskinezy i dystonie. Bardzo często onanizm dziecięcy u niemowląt jest mylony wśród specjalistów z padaczką, ponieważ pojawiają się takie objawy, jak:

POLECAMY

  • zaciskanie dłoni,
  • nieregularny oddech,
  • rozdrażnienie, 
  • wyczerpanie po zakończeniu czynności.
     

U niemowląt leżących onanizm przypomina napady zgięciowe. Dłonie niemowlęcia są zwykle zaciśnięte w pięści, zaś kończyny dolne mocno przywiedzione i zgięte w stawach biodrowych, krzyżują się. Kiedy dziecko jest już w stanie siedzieć, wykorzystuje do masturbacji podłogę lub krzesło, ocierając się o nie lub wykonując rytmicznie niewielkie ruchy unoszenia i opuszczania miednicy. Dla wzmocnienia doznań dziecko może siadać na zabawkach. Gdy zaczyna chodzić, większą rolę zaczyna odgrywać ręczna stymulacja narządów płciowych. Diagnostykę w kierunku padaczki należy zawsze przeprowadzić w sytuacji, gdy epizody zdarzają się w trakcie snu, dochodzi u dziecka do utraty świadomości lub sinienia, dziecko nie rozwija się prawidłowo.

Masturbację w wieku dziecięcym możemy podzielić na:

  • rozwojową,
  • eksperymentalną, 
  • instrumentalną.

Masturbacja rozwojowa najczęściej nie budzi niepokoju, wynika ona z ciekawości, odkrywania swojego ciała, dotykania swojego ciała – dziecko odkrywa, że dotykanie swojego ciała, a w szczególności w strefach erogennych, dostarcza przyjemności. Stanowi najczęstszy rodzaj masturbacji, staje się przyczyną porad oraz konsultacji indywidualnych. 

Tabela 1. Różnicowanie onanizmu dziecięcego z padaczką

  Napady padaczkowe Onanizm dziecięcy
Wiek występowania Różny Zwykle między 3 m.ż. a 3 r.ż.
Płeć Równa częstość u dziewczynek i u chłopców Głównie u dziewczynek
Obecność zaburzeń świadomości Zazwyczaj tak Nie
Objawy wegetatywne: 
zaczerwienienie się, pocenie się
Zazwyczaj nie Tak
Występowanie sinicy Możliwe Nie
Niechęć dziecka do przerwania 
czynności
Dziecko jest zwykle nieprzytomnie i zazwyczaj nie reaguje na głos opiekunów Tak – dziecko jest rozdrażnione, sprzeciwia się
Występowanie epizodów podczas snu Często Nie
Prowadzi do opóźnienia rozwoju umysłowego Zazwyczaj tak Nie

Masturbacja eksperymentalna dotyczy bardzo często dzieci pobudzonych, które potrzebują dużej liczby wrażeń i mocnych doznań. Taki rodzaj masturbacji może być groźny dla dziecka, dlatego że bardzo często związana jest ona z eksperymentowaniem z użyciem różnego rodzaju przedmiotów. Ten rodzaj stymulacji wymagaj natychmiastowej konsultacji z psychologiem, lekarzem. W tym wypadku również z dzieckiem należy jak najszybciej pracować terapeutycznie pod okiem psychologa, ponieważ może dojść do uszkodzenia ciała. 

Masturbacja instrumentalna jest najbardziej niepokojącym rodzajem stymulacji, w której motywacją jest zaspokojenie potrzeby innej niż doznania związane z przyjemnością. Ten rodzaj stymulacji dotyczy bardzo często dzieci z doświadczeniem traumy. Spotykamy ją u dzieci zaniedbanych emocjonalnie, często wykorzystywanych, smutnych, lękowych, niemogących zasnąć, miewających koszmary. Bardzo często ten rodzaj masturbacji może trwać latami, dziecko w ten sposób próbuje odreagowywać pewne sytuacje z przeszłości. Tutaj bardzo ważna jest praca psychologa oraz podjęcie natychmiastow...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem


Dołącz do 3000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami integracji sensorycznej.

Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia diagnostyczno-terapeutyczne od ekspertów – praktyków. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami rozwojowymi w każdym wieku.

170 artykułów online
3 lata doświadczenia
Dostęp online i offline
16 numerów archiwalnych
9 filmów w ramach videoteki terapeuty
20 autorów – specjalistów
INTEGRACJA SENSORYCZNA W PRAKTYCE • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI