Techniki manualne w gabinecie terapeuty SI

Terapię manualną zaleca się najczęściej w następujących zaburzeniach czynności narządu ruchu:

• zmniejszenie/ograniczenie zakresu ruchu (np. na tle zmian przeciążeniowych, zwyrodnieniowych lub urazowych),
• tzw. zablokowanie stawowe związane z dolegliwościami bólowymi w trakcie ruchu lub/i w spoczynku oraz zmienionym oporem stawowo-tkankowym pod koniec zakresu ruchu,
• stany nieprawidłowego „ustawienia” stawu,
• dysfunkcje mięśniowe i powięziowe,
• zaburzenia postawy ciała.
   

Terapia manualna wykorzystywana jest również w celu zapobiegania nieprawidłowemu „ustawieniu” stawu.

Medycyna manualna zajmuje się leczeniem odwracalnych zaburzeń funkcjonalnych postawy ciała i układu ruchu, które wywodzą się z zaburzeń strukturalnych, towarzyszą im lub są ich następstwem. Medycyna manualna obejmuje wszystkie techniki manualne, które można zastosować w fizjoterapii. 

Do technik manualnych należą:

• techniki tkanek miękkich, 
• mobilizacje,
• manipulacje,
• terapia nerwowo-mięśniowa.

Terapia tkanek miękkich polega na wykorzystaniu określonych technik manualnych mających na celu usunięcie napięć i dysfunkcji układu mięśniowo-powięziowego (mięśni, ścięgien, więzadeł i powięzi).

Skrócenie struktur tkanek miękkich objawia się między innymi uczuciem zmęczenia bądź sztywnością w skróconym mięśniu oraz wystąpieniem nieprawidłowości dotyczących wzorca ruchowego, napięcia mięśniowego, elastyczności mięśnia, zakresu ruchu w stawie i gry stawowej.

Techniki mięśniowo-powięziowe wykorzystują zjawisko rozluźniania powięzi i przekraczania bariery tkankowej; usuwając wzmożone napięcie dążą do prawidłowego, pełnego zakresu ruchomości. Taki sposób pracy z pacjentem jest bardzo efektywny zarówno jako forma diagnozy, jak i terapii i jest bardzo dobrze tolerowany przez pacjenta. Wykorzystując informacje zwrotne w komunikacji z pacjentem, terapeuta może znaleźć i efektywnie leczyć wzmożone napięcie i ograniczenie tkankowe, którego nie da się leczyć w inny sposób.

Głównym celem jest przywrócenie równowagi napięć tkankowych – rozluźnienie tych bardziej napiętych oraz poprawa elastyczności i napięcia tych bardziej osłabionych. To niezastąpiona terapia w problemach napięciowych mięśni, a także w bólach głowy, zawrotach głowy, szumach w uszach. Terapia może być zastosowana jako krótko i długoterminowa oraz zarówno w ostrych, jak i przewlekłych stanach zapalnych.

Techniki tkanek miękkich często wykorzystujemy u dzieci, również u niemowląt, w przypadku podwyższonego napięcia mięśniowego, jak również w przypadku asymetrii. 

Mobilizacja to techniki wykorzystujące różne komponenty, np. trakcję, trakcję z rotacją, kompresję elementem rotacji itd. Dobór jest dowolny i silnie zależny od celu oraz stawu, na którym się ją wykonuje. Mobilizacje są najczęściej bezbolesne i bezpieczne, pod warunkiem, że fizjoterapeuta wie, kiedy warto je wykonać i wykonuje je zgodnie ze sztuką. Celem mobilizacji jest przede wszystkim wsparcie pacjenta w odzyskaniu ruchomości stawu. Są jednak techniki mobilizacji, które mają bardzo silny wpływ na odczucia bólowe, niejednokrotnie całkowicie likwidując ból już po pierwszym zabiegu. Mobilizacja w przypadku metody Vojty uzyskuje lepszy zakres ruchu, by móc uzyskać lepszą pozycję ułożeniową u dziecka, a w konsekwencji uzyskać lepszy efekt terapii.

W przypadku metody NDT- Bobath wykorzystując wcześniej mobilizację uzyskuje się lepszą pracę nad:

• lepszym wyprostem biodra, by mieć lepszy wzorzec chodu,
• otwarciem spastycznej dłoni do lepszego podporu, chwytu, 
• objawami kręczu, u dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym,
• opracowywaniem blizn, które np. w obrębie brzucha wpływają na aktywność mięśni brzucha, przepony, oddychanie, w obrębie klatki piersiowej ograniczają ruchomość klatki, wpływają na oddychanie, ustawienie barków, funkcję koń czyn górnych i wielu innych.
   

„Zablokowanie stawu”. Jeśli problem z wykonaniem ruchu ma podłoże kostne lub/i stawowe, mówimy o „zablokowaniu stawu”. Wskazaniem do zastosowania mobilizacji jest ograniczenie ruchomości stawu, tzw. zablokowanie stawu. Jest to dysfunkcja stawowa o charakterze czynnościowym, którą cechują następujące objawy (dotyczy to stawów, w których występują r...