Zaburzenia akomodacji

Gdy spoglądamy na konkretny przedmiot, uruchamiamy kaskadę zdarzeń. Bodziec wzrokowy aktywuje procesy: orientacji, lokalizacji, identyfikacji oraz interpretacji. Jest to proces widzenia w ujęciu Skeffingtona. 

Układ orientacji (anti-gravity) jest to podświadoma funkcja mózgu (pochodząca z pnia mózgu i śródmózgowia). Odpowiada za orientację w przestrzeni, równowagę i postawę oraz ułożenie ciała. Mózg wykorzystuje informacje z układów czuciowych i łączy je z informacjami wzrokowymi. Dzięki temu poprawnie poruszamy się w przestrzeni i potrafimy zachować równowagę, wykonując różne czynności.

Drugi układ, tzw. układ „gdzie?” (magnokomórkowy kanał grzbietowy) związany jest z funkcjami lokalizacyjnymi. Dzięki precyzyjnym ruchom oczu możemy dostrzegać przedmioty w przestrzeni i określać ich położenie oraz ruch względem nas. 

Ruchy oczu biorące udział w tym procesie to:

• fiksacja, 
• ruchy sakkadowe (skaczące), 
• ruchy śledzące, 
• ruchy wergencyjne (rozłączne).
   

Kolejnym układem jest proces identyfikacyjny, tzw. układ „co?” (parvokomórkowy kanał brzuszny). Jest ściśle związany z akomodacją. Odpowiada za rozpoznawanie obiektów. Dzięki niemu dowiadujemy się, na co patrzymy i identyfikujemy rzeczywistość wokół nas. Ostre widzenie na każdą odległość to początek identyfikacji. Wrażenia wzrokowe są przekazywane do kory wzrokowej, by w wyższych ośrodkach korowych mogły zostać rozpoznane i zinterpretowane.

Ostatnim elementem jest integracja wszystkich informacji wzrokowych z mową i językiem. Jest to najbardziej skomplikowany proces, wykorzystujący uzyskane informacje wzrokowe. Dzięki niemu powstaje komunikacja, która pozwala na dzielenie się z innymi wiedzą, doświadczeniem, osiągnięciami, myślami oraz przeżyciami i jest podstawą rozwoju osoby i społeczeństwa. 

Widzenie możemy również opisać w inny sposób, dzieląc zachodzące podczas niego procesy na te bezpośrednio z nim związane i te, które zachodzą w ośrodkach korowych. 

Procesy widzenia

• Lokalizacja (układ „gdzie?”) – określenie położenia konkretnego obiektu w otoczeniu względem obserwatora + orientacja; określenie przez obserwatora położenia swojego ciała względem otoczenia.
• Fiksacja (układ „co?”) – ruch gałek na konkretny bodziec; jego celem jest odwzorowanie obrazu na plamkach żółtych w oczach.
• Fuzja – złożenie obrazów pochodzących z każdego oka w jeden na poziomie korowym (pobudzenie korespondujących punktów siatkówkowych); dwa wrażenia jednooczne łączą się w dwuoczny obraz.
• Akomodacja – nastawienie mocy łamiącej gałki ocznej do odległości, w której znajduje się bodziec. 
   

Procesy psychiczne

• Stereopsja – postrzeganie głębi wywołane przez fuzję dwóch obrazów powstających na nieznacznie dysparatnych miejscach siatkówek. 
• Percepcja – proces umożliwiający znajdowanie i wyodrębnianie informacji w otoczeniu.
• Przetwarzanie – decydowanie i odnoszenie się do tego, co zostało zapamiętane, oraz reagowanie na daną sytuację.
• Przyswajanie – zapamiętywanie informacji, uczenie się. 
   

Analiza dwóch przedstawionych modeli pokazuje, że akomodacja odgrywa bardzo ważną rolę. Fakt, iż postrzegamy wyraźnie przedmioty znajdujące się w różnych od nas odległościach i wraz ze zmianą spojrzenia na inny obiekt zmienia się moc optyczna oka, gwarantuje nam możliwość oceny sytuacji, w jakiej się znajdujemy, reakcji, nauki, obserwacji, percepcji, zapamiętywania i wielu innych. 

Akomodacja to proces, podczas którego zmienia się moc optyczna soczewki oka. Jej celem jest utworzenie wyraźnego obrazu obiektu, na który patrzymy (zogniskowanie na siatkówce), oraz utrzymanie go na dołeczku środkowym. Na poziomie gałki ocznej jest to zmiana grubości soczewki wewnątrzgałkowej, a co za tym idzie – zmiana ogniskowej soczewki, czyli mocy skupiającej. Gdy patrzymy na dal, mięsień rzęskowy rozluźnia się, napinają się więzadła połączone z soczewką, w efekcie czego staje się ona bardziej płaska, a jej moc skupiająca zmniejsza się. Natomiast gdy patrzymy na obiekt znajdujący się blisko, na skutek skurczu mięśnia rzęskowego więzadła rozluźniają się, a soczewka się zaokrągla. W tym wypadku jej moc łamiąca staje się większa. 

Zaburzenia akomodacji dzielimy ...