W pracy terapeuty integracji sensorycznej spotykamy się bardzo często z patologicznym wzorcem chodu, czyli chodem na palcach. Coraz częściej literatura naukowa doszukuje się korelacji między chodem na palcach a częstotliwością rozpoznawania zaburzeń neurorozwojowych ze spektrum autyzmu
i/lub nieprawidłowości w przetwarzaniu procesów sensorycznych u osób prezentujących tę nieprawidłowość.
W aspekcie fizjologicznym chód rozpoznaje się jako czynność, która angażuje niemal wszystkie kości oraz mięśnie człowieka. Lokomocję człowieka definiuje natomiast szereg zjawisk mechanicznych, które podlegają realizacji przez organizm biologiczny. W tym aspekcie możemy definiować i badać zmienne biomechaniczne, takie jak: czas, masa, siła, moment siły, ruch liniowy, ruch obrotowy, bezwładność i pęd, kinetyka i kinematyka, praca, energia i moc.
Prawidłowy chód człowieka jest symetryczny oraz stabilny i charakteryzuje się kontaktem z podłożem od pięty do palców. Oczywiście należy rozpatrywać również cechy osobnicze czy cechy związane z wiekiem, płcią człowieka. W analizie chodu wykorzystywana jest specjalistyczna terminologia, która pozwala opisać to zjawisko w sposób szczegółowy. Jednym z terminów opisujących chód jest pojęcie cyklu chodu, który określa się jako interwał czasowy, podczas którego występują po sobie te same zjawiska.
Na prawidłowy wzorzec chodu mogą wpływać choroby neurologiczne oraz zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, w wyniku których obserwowany chód będzie manifestował się specyficznymi nieprawidłowościami w zakresie motoryki dużej. Na prawidłowe funkcjonowanie zjawiska chodu wpływa współdziałanie układów nerwowego, mięśniowego oraz szkieletowego. Jednym z klasycznych determinantów nieprawidłowego wzorca chodu są zaburzenia stawowe, natomiast często na dynamikę chodu wpływa również niewystarczające odepchnięcie, anomalia szerokości chodu oraz zaburzenia jego rytmu.
POLECAMY
Wzorzec chodu
Oceniając prawidłowe funkcjonowanie neurologiczne pacjenta, bardzo często zwraca się uwagę na wzorzec chodu. W trakcie obserwacji tego zjawiska lokomocji przypisuje się szczególną uwagę niezgrabnościom motorycznym, które są opisywane w literaturze między innymi jako: niezdarność, zaburzenia koordynacji ruchowej, niestabilność oraz zaburzenia postawy, hipertonia lub hipotonia, akinezja, bradykinezja i wiele innych. Należy pamiętać również, że prawidłowy wzorzec chodu nie musi być doskonały. Może charakteryzować się minimalną asymetrią, w przeciwieństwie do patologicznego wzorca chodu, gdzie obserwowana asymetria jest znacząca.
Obserwując nieprawidłowy chód osób z ASD, można zauważyć charakterystyczne prawidłowości, które literatura naukowa opisuje jako chód charakterystyczny dla zaburzeń ze spektrum autyzmu. Badania naukowe z tego zakresu budzą ciągłe zainteresowanie, dlatego występuje stała potrzeba prowadzenia badań z tego obszaru.
W zakresie dynamiki osób z ASD poza wzorcem chodu zwraca się uwagę na niesprawną koordynację, trudności z zachowaniem balansu oraz zaburzenia planowania i realizacji ruchu. Dotychczasowe badania w zakresie chodu dzieci z ASD wykazały, iż jego dynamika może wiązać się z większą szerokością chodu, dłuższym cyklem chodu, wolniejszą prędkością oraz niestabilnością w fazie podporu. Faktem, który bezwzględnie należy podkreślić, jest duża niehomogeniczność grupy osób w spektrum autyzmu. Zatem należy się spodziewać, że również wzorzec chodu może różnić się zmianami osobniczymi wewnątrz tej grupy, a różnice te mogą dotyczyć długości, prędkości i czasu kroku.
Stabilność chodu również odgrywa bardzo ważną rolę w ocenie parametrów dotyczących wzorca chodu. Udowodniono, że osoby z ASD poprzez skrócenie długości kroku i wydłużenie czasu fazy podparcia zwiększają swoją stabilność. W aspekcie kontroli postawy i stąpania istotna jest analiza zachowań stereotypowych, gdyż wpływają one na sztywność i schematyczność.
Jedną z cech spektrum autyzmu są zachowania stereotypowe. Dotychczasowe doniesienia naukowe donoszą o silnym wpływie powtarzalnych zachowań stereotypowych na zaburzenie funkcji motorycznych, przez co mogą być obserwowane deficyty kontroli postawy oraz stąpania. Uważa się, że nakładające się na siebie trudności motoryczne oraz zachowania stereotypowe mogą maskować niektóre patologiczne procesy przez nakładanie się na siebie objawów ruchowych.
Obserwując chód osób z autyzmem, można stwierdzić charakterystyczną asymetrię między stronami lewą i prawą w aspekcie płynności stawiania kroków. Dodatkowo nieprawidłowy chód jest przeważnie bardziej płaski i charakteryzuje się większą zmiennością obserwowaną krok po kroku. Na charakterystykę płynności chodu oraz zachowań stereotypowych mogą również wpływać nieprawidłowe procesy sensoryczne. Podwrażliwości układu przedsionkowego bardzo często przypisuje się schematyczne, powtarzalne ruchy głowy lubi/i całego ciała. Prawidłowe napięcie mięśniowe oraz adekwatna regulacja układu propriocepcji może również wpływać na kontrolę posturalną i poczucie stabilności.
Innym bardzo częstym zjawiskiem obserwowanym w patologicznym chodzie osób z ASD, w tym osób z zaburzeniami modulacji sensorycznej, jest charakterystyczny dla tego zaburzenia chód na palcach (ang. Toe Walking – TW). Jeśli mowa o aspekta...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
Dołącz do 3000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami integracji sensorycznej.
Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia diagnostyczno-terapeutyczne od ekspertów – praktyków. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami rozwojowymi w każdym wieku.
