Układ przedsionkowy jest jednym z najważniejszych zmysłów, przyporządkowuje się go do grupy zmysłów bliższych. Znajduje się on w uchu wewnętrznym i współpracuje z:
- móżdżkiem, który kontroluje koordynację i płynność wykonywanych przez nas ruchów,
- mięśniami gałek ocznych – człowiek ma dzięki temu możliwość podążania za przedmiotami w pionie, poziomie i po skosie,
- z tworem siatkowatym odpowiedzialnym za pobudzenie i hamowanie układu nerwowego,
- z neuronami ruchowymi,
- z mięśniami prostownikami kończyn górnych i dolnych oraz okolic karku, odcinka piersiowego i szyi,
- z narządem słuchu,
- z korą mózgową, a szczególnie z jej obszarami odpowiadającymi za słuch i mowę.
Prawidłowo funkcjonujący układ przedsionkowy daje poczucie bezpieczeństwa grawitacyjnego, dzięki czemu dziecko ma również możliwość osiągnięcia prawidłowej koordynacji i równowagi. Sprzyja także rozwojowi przetwarzania wzrokowo-przestrzennego i słuchowo-językowego. Jednocześnie wpływa na osiągniecie innych umiejętności przez młodego człowieka, jak w szczególności:
- rozwój mowy,
- osiągnięcie prawidłowej dystrybucji napięcia mięśniowego,
- orientacja w przestrzeni,
- uzyskanie informacji na temat tego, w jaki sposób ułożona jest szyja oraz głowa w odniesieniu do reszty ciała.
Widać więc, że przedsionek jest niezwykle istotny i ma niebagatelny wpływ na dziecko. W obrębie tego zmysłu można wyróżnić zaburzenia integracji sensorycznej o charakterze nadwrażliwości. Dziecko, które jest nadwrażliwe, często nie jest w stanie zahamować swoich wrażeń. Łatwo się rozprasza ze względu na to, że zwraca uwagę na wszystkie bodźce, nawet te, które są zupełnie bezużyteczne czy nieistotne. Przez to wszystko dziecko jest nadmiernie pobudzone i nie jest w stanie przefiltrować docierających do niego informacji. Nie potrafi dokonać podziału na to, co jest istotne, a co nieistotne i próbuje obronić się przed wszystkimi wrażeniami. Dziecko może prezentować dwa rodzaje trudności w obrębie zmysłu przedsionkowego: niepewność grawitacyjna i nietolerancja ruchu.
Niepewność grawitacyjna wiąże się z takimi zachowaniami, jak:
- unikanie zabaw, w których konieczne jest wspinanie się, np. na drabinki na placu zabaw,
- niechęć do tego, aby pokonywać trudności, które wiążą się zarówno z ruchem, jak i wysokością,
- lęk przed korzystaniem ze schodów ruchomych,
- unikanie kręcenia się na karuzeli oraz huśtania się na huśtawce,
- odczuwanie silnego dyskomfortu w trakcie wykonywania takich aktywności, jak: turlanie się, czołganie, leżenie na plecach czy przepychanie się,
- potrzeba, aby stopy cały czas dotykały do podłoża,
- niechęć do jeżdżenia samochodem i odczuwanie nieprzyjemnych odczuć w sytuacji, w której następuje gwałtowny skręt,
- poruszanie się w sposób niezgrabny, co może być konsekwencją nieprawidłowej oceny odległości lub problemów z odnalezieniem się w przestrzeni.
Z niepewnością grawitacyjną związane jest mocne napięcie mięśniowe, ponieważ dziecku towarzyszy permanentny stres, niepewność i lęk, które są w szczególności spowodowane zmianami położenia głowy. Dzieci odczuwają silny dyskomfort zwłaszcza w momencie, kiedy ich głowa przechodzi od pozycji znanej i bezpiecznej do jakiejś nieznanej. Dlatego też dzieci, które mają problem z odbiorem bodźców przedsionkowych o charakterze niepewności grawitacyjnej, dążą do tego, aby jak najdłużej utrzymać głowę w bezruchu. Nie chcą również odrywać stóp od podłoża.
Nietolerancja ruchu jest związana z nieprawidłową modulacją informacji pochodzących z kanałów półkulistych i zaburza w szczególności odbiór bodźców spowodowanych ruchem rotacyjnym. Dziecko przejawia silną niechęć przed wykonywaniem silnych, nagłych i szybkich ruchów. Nie lubi się kręcić na karuzeli. Bardzo często towarzyszą mu również objawy choroby lokomocyjnej. Objawy tych dwóch trudności są do siebie mocno zbliżone i często występują razem.
Jaki jest więc obraz dziecka z nadwrażliwością przedsionkową?
Okazuje się, że najczęściej unika ono podejmowania różnorodnych aktywności ruchowych. Jest bierne i wycofane. Na placu zabaw wybiera raczej aktywności statyczne. Jeśli podejmuje próbę zabaw na wysokości, potrzebuje asekuracji i wsparcia ze strony osoby dorosłej. Często samo w ogóle nie jest w stanie rozpocząć takiej zabawy. Bywa, że na drabinkach wspina się na jeden czy dwa szczebelki i mówi, że się boi lub że już dla niego jest za wysoko. Sprawia również wrażenie dziecka niezdarnego, potykającego się. Obniżone napięcie mięśniowe jest kolejnym problematycznym czynnikiem w tej sytuacji. Dziecko słabo czuje swoje ciało, więc ma problem z poruszaniem się w przestrzeni. Czuje się niepewnie, jest zdezorientowan...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
