Jak wykorzystać moc interocepcji do budowania odporności psychicznej dzieci?

METODY TERAPII

Interocepcja to zdolność do rozumienia i odczuwania własnych emocji oraz stanów ciała. Wraz z kolejnymi fragmentami artykułu poruszymy temat zrozumienia czucia trzewnego w codziennym życiu i utrzymaniu dobrostanu.

Dzięki interocepcji dzieci uczą się wglądu w siebie i obserwacji. Nabywają zdolność sprawnej obsługi siebie. Samowiedza, akceptacja i uszanowanie dla osobistych stanów pobudzenia, wyciszenia daje kompetencje skuteczniejszej regulacji „tu i teraz”. Z drugiej strony jest to świetna inwestycja w odporność psychiczną na przyszłość.

Jak się czuję?

Jeżeli dziecko zrozumie, jakie bodźce wytrącają je z równowagi emocjonalnej, będzie w stanie ich unikać albo znajdować skuteczne sposoby na poradzenie sobie z nimi. Jeśli np. nie lubi określonych materiałów, z których zrobione są jego ubrania albo drażnią go metki, to w sposób bezpośredni sprawia, że jest mu trudno, rodzi się w nim niepokój albo złość. Dzięki temu doświadczeniu może ćwiczyć różne strategie. W pierwszej kolejności może zacząć sprawdzać dotykiem różne faktury, świadomie zdecydować, których ubrań nie będzie nosić, można mu powycinać wszystkie metki z garderoby. Po każdej takiej małej zmianie zachęcamy dziecko do kolejnego przeskanowania wła­s­­nego ciała w celu sprawdzenia, jak się czuje wewnętrznie, czy taka strategia pomogła mu ukoić pobudzenie i niepokój, co jeszcze się ­zmieniło.

Ta ciągła rozmowa polega na regularnym sprawdzaniu u dziecka: 

  • co się dzieje? 
  • jak się ma wewnętrznie? 
  • jakie jest jego pobudzenie/wyciszenie? 
  • w jakim tempie oddycha? 
  • jak bije jego serce? 
  • jak napinają się mięśnie? 

To są świetne pytania, które wywołują zaciekawienie się swoim stanem wewnętrznym i dziecko może wyciągać swoje wnioski. Zaczyna rozumieć, że czasem za intensywnie bijącym sercem, szybko oddychającymi płucami i napięciem w mięśniach stoi ekscytacja, a czasem niepokój. Tak działa integracja sensoryczna, w której młody człowiek rozumie siebie na poziomie ciała, emocji i myśli. Jest to cel naszej wspólnej pracy.

Długoterminowym celem naszej pracy z dzieckiem jest budowanie odporności psychicznej. Jest to proces, który kształtuje się w czasie rozwoju wraz z dojrzewaniem układu nerwowego, ciągłym treningiem i nabywaniem nowych umiejętności. Ogromną rolę w tym zakresie odgrywa także codzienne wzmacnianie przez środowisko domowe, które świadomie pokazuje, jak obsługuje własne ciało. W tak szybko zmieniającym się środowisku, jakim jest nasze tempo życia, jedno jest pewne – wyposażenie młodych ludzi, którzy przychodzą na terapię integracji sensorycznej, w rozpoznawanie swoich stanów aktywności, będzie kluczowym elementem życia w pełnym dobrostanie w wieku dorosłym. Jest więc o co walczyć. 

Zabawa 

Zabawa to naturalny sposób na poznawanie świata przez dziecko i przyrost różnych umiejętności, w tym interocepcji. Podczas zabawy dzieci mają okazję doświadczać, tzn. „przymierzać” różne emocje i fizjologiczne stany, takie jak: zmęczenie, radość, złość itp. Zabawa pozwala lepiej zrozumieć i nazywać emocje oraz rozwijać zdolność do odczuwania i rozumienia stanów cielesnych, co jest ważnym elementem interocepcji.

Trudno jest uczyć się o czuciu własnego ciała, gdy pracujemy tylko na sytuacjach gorących konfliktów, wyzwań, niepowodzeń. Dzieje się tak dlatego, że mały człowiek nie może fizjologicznie skorzystać z dystansu poznawczego do tych stanów. Używamy wtedy niższych pięter naszego układu nerwowego, które bardzo często działają na zasadzie autopilota, nawyku. W konsekwencji zachowania dzieci bywają czasem tak mało elastyczne, wciąż powtarzają się w tych samych scenariuszach.

Z tego względu sale do integracji sensorycznej oraz kontakt z terapeutą mają potencjał rozwojowy. Zaciekawiony, otwarty trener i miejsce, które naturalnie zaprasza do zabawy, stają się gwarantem sukcesu, rozwijają kreatywność i naukę. Rozwój w atmosferze bezpieczeństwa, przyjemności, z uwzględnieniem naturalnego stylu uczenia się dziecka przez zmysły i przy jednoczesnym budowaniu kompetencji społecznych i komunikacyjnych to inwestycja na wiele kolejnych lat życia w dobrostanie, rozumianym jako świadome przeżywanie emocji we wszystkich ich odcieniach, z akceptacją i rozumieniem własnej roli w tym procesie. Jeżeli chcemy pomóc dzieciom w lepszym zrozumieniu własnego czucia trzewnego, zanim zaproponujemy konkretne ćwiczenia, warto poobserwować młodych ludzi w swobodnej zabawie i aktywności, zaciekawić się tym, dyskretnie przyłączyć i razem eksplorować zrozumienie danej aktywności przez interocepcję.

Zabawy ruchowe

Takie zabawy, jak bieganie, skakanie czy tańczenie, mają ogromny potencjał poznawczy. W czasie aktywno...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI