Ocena rozwoju dziecka zgodna z normami rozwojowymi

Konieczne jest, żeby każdy terapeuta i diagnosta integracji sensorycznej wiedział, gdzie można takie normy znaleźć i w jaki sposób należy odnosić je do tego, co prezentuje nam dziecko na zajęciach. Każda bowiem diagnoza rozpoczyna się od wywiadu z rodzicem. Właśnie tam podają pytania dotyczące w szczególności pierwszego roku życia dziecka. Dlaczego to robimy? W tym okresie dziecko powinno opanować szereg umiejętności, które pozwolą mu lepiej funkcjonować pod kątem ruchowym, poznawczym, społecznym i emocjonalnym. Nieprawidłowości lub opóźnienia w tym zakresie stają się swoistą lampką ostrzegawczą i sprawiają, że często właśnie w tym upatrujemy przyczyn pojawienia się zaburzeń integracji sensorycznej u dziecka.
Zacznijmy więc od samego początku i zastanówmy się, jakie umiejętności powinny pojawić się w pierwszym roku życia dziecka i kiedy mieszczą się one w normie. Fizjologiczne dojrzewanie OUN oraz doskonalenie się poszczególnych narządów zmysłów i ich wzajemna integracja ze sobą w znaczniej mierze przyczyniają się do tego, że obserwujemy prawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka. Należy jednak pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim indywidualnym tempie i jest to proces dość zróżnicowany. Dlatego też normy są dość szerokie. Ważne jest jednak, aby poszczególne umiejętności pojawiały się w konkretnym porządku, odpowiedniej kolejności, bo to świadczy również o tym, że rozwój przebiega harmonijnie.
Bardzo istotne w tym wszystkim jest bycie świadomym, co wpływa na nasz rozwój i jakie są jego kierunki. Okazuje się bowiem, że kolejność pojawienia się określonych umiejętności jest związana właśnie z nim.

POLECAMY

Rozwój cefalokaudany. Chodzi w nim o to, że w pierwszej kolejności będą doskonaliły się i rozwijały struktury nerwowe, a także mięśnie w górnych partiach ciała, a dopiero później te w dolnych partiach, czyli m.in. kończyny. Dlatego też możemy obserwować, że dziecko na samym początku zaczyna stabilizować głowę, potem używa rąk, a na końcu pojawiają się umiejętności związane z nogami (chodzenie).
Rozwój proksymodystalny. Rozwój dziecka przebiega od centrum na obwód, co oznacza, że dziecko zyskuje stopniową stabilizację ciała, dzięki czemu może coraz sprawniej poruszać kończynami, a następnie dłońmi, placami oraz wykonuje drobne, precyzyjne ruchy.

Warto się więc przyjrzeć, jakie umiejętności po kolei będą się pojawiały w pierwszym roku życia dziecka. Ich brak lub przesunięcie w czasie daje sygnał do tego, że należy skonsultować się z odpowiednim specjalistą.

PIERWSZY ROK ŻYCIA DZIECKA

Miesiąc	Umiejętności
Pierwszy miesiąc	trzymanie rączek zaciśniętych w piąstki, zatrzymywanie wzroku na przedmiocie oddalonym o 30–40 cm, odwracanie głowy w kierunku światła, pojawienie się na twarzy pierwszych, jeszcze niekontrolowanych uśmiechów
Drugi miesiąc	w oparciu na przedramionach unoszenie głowy i utrzymywanie jej przez chwilę, ale jeszcze widoczne jest mocne jej chwianie, śledzenie przedmiotów wzrokiem, reagowanie na dźwięki i odwracanie się w kierunku dźwięku, coraz bardziej świadomy uśmiech
Trzeci miesiąc	obracanie się na prawy lub lewy bok z pozycji leżenia na plecach, oglądanie swoich rączek i wkładanie paluszków do buzi, pojawienie się głośnego śmiechu, silniejsza więź z osobami z bliskiego otoczenia
Czwarty miesiąc	trzymanie prosto głowy, obracanie się na boki z leżenia na plecach, w leżeniu na brzuchu podnoszenie głowy, poznawanie zabawek poprzez wkładanie ich do buzi, gaworzenie, wykazywanie zainteresowania otoczeniem
Piąty miesiąc	obracanie się na boki z leżenia na plecach, a nawet na brzuch, przewracanie się z brzucha na plecy, aktywne zainteresowanie zabawkami, np. potrząsanie, manipulowanie nimi, wydawanie dźwięków, typu dada, gada
Szósty miesiąc	zabawy rączkami i nóżkami w leżeniu na plecach, chwytanie przedmiotów obiema rękami, pokazywanie niechęci lub aprobaty w odpowiedzi na pewne aktywności, okazywanie lęku i nieufności w stosunku do osób obcych, zainteresowanie własnym odbiciem w lustrze
Siódmy miesiąc	dawanie sygnału, że chce przebywać na rękach, podpieranie się na łokciach w leżeniu na brzuchu, podciąganie nóg pod brzuch – przygotowanie do raczkowania, pojawienie się siadu, chociaż nie zawsze jeszcze w pełni stabilnego, chwytanie zabawek obiema rękami, stukanie nimi o siebie, przekładanie zabawki z ręki do ręki, wykorzystywanie dźwięków do przywoływania osób dorosłych
Ósmy miesiąc	siadanie z leżenia na boku bez podparcia, sięganie po coraz mniejsze przedmioty, upuszczanie celowo zabawek i patrzenie na to, jak spadają, reagowanie na komunikat „nie wolno”
Dziewiąty miesiąc	siedzenie stabilne, z z...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy