Stabilizacja centralna – co możemy na niej zbudować

Stabilizacja centralna (ang. stability core)

Stabilizacja centralna odpowiada za wydolność głębokich mięśni tułowia, które kontrolują centrum ciała człowieka zarówno w statyce, jak i w dynamice. Core stability kształtuje prawidłowe wzorce ruchowe oraz zapobiega pogłębianiu się wad postawy.

Mięśnie głębokie powinny się aktywować tuż przed wykonaniem ruchu dynamicznego, a także stanowić rusztowanie np. dla ruchów kończyn.

Stabilny tułów odpowiedzialny jest za utrzymanie prawidłowej postawy. Dopiero gdy to osiągniemy, możemy nakładać na to skoordynowany ruch rąk i nóg. Dotyczy to zarówno dziecka mającego np. problem z pisaniem – chwytem narzędzia pisarskiego, jak i trenującego pływanie lub piłkę nożną.

Cała energia ciała generowana jest w centrum, a poprzez stabilną postawę przenoszona do kończyn. Prawidłowe ustawienie ciała, czyli poszczególnych segmentów, zapewnia odpowiednie warunki do wykonywania wszelkiego rodzaju aktywności fizycznych, zabezpiecza przed kontuzją oraz umożliwia wykonanie ćwiczenia zgodnie ze wzorcem ruchowym. Dodatkowo, oprócz tego, że mięśnie te ustawiają naszą pozycję, muszą także utrzymać ją w trakcie wykonywania ruchu. Mięśnie stabilizujące cechują się tak zwaną preprogramacją. Oznacza to, że przed wykonaniem jakiejkolwiek czynności ruchowej mięśnie stabilizacji lokalnej aktywizują się jako pierwsze, zapewniają odpowiednią sztywność w obrębie tułowia i dają podparcie dla pracy kończyn.

Anatomia

Jama brzuszno-miedniczna ograniczona jest z czterech stron:

• przeponą (od góry) – to jeden z głównych mięśni oddechowych; odpowiedni tor oddychania (przeponowy) pozwala wytworzyć tłocznię brzuszną;
• mięśniem poprzecznym brzucha (z przodu i z boku) – to najbardziej wewnętrzna struktura ściany jamy brzusznej, znajdująca się pod mięśniami skośnymi wewnętrznymi; mięsień ten jest odpowiedzialny za zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej oraz ustabilizowanie ciała w jego centralnej części;
• mięśniem wielodzielnym oraz innymi mięśniami grzbietu (od tyłu) – to struktura biegnąca od kości krzyżowej aż po kręgi szyjne, utrzymująca kręgosłup w odpowiedniej pozycji;
• mięśniami dna miednicy od dołu – to zespół mięśni zamykający obręcz miedniczną, mający duży wpływ na utrzymanie poprawnej sylwetki oraz między innymi na biomechanikę chodu.
   

  

Mięśnie te razem ze swoimi powięziami tworzą stabilizację określaną core stability dla stawu krzyżowo-biodrowego i odcinka lędźwiowo-krzyżowego, a razem ze wzorcem oddechowym mają wpływ na ciśnienie śródbrzuszne.

Ocena stabilizacji centralnej 

Ocena stabilizacji centralnej jest niezwykle istotnym elementem badania przesiewowego dzieci pod kątem wad postawy oraz prawidłowego rozwoju motorycznego. Jest podstawą do programowania terapii oraz podejmowania działań profilaktycznych, a także (dzięki jej obiektywizacji) umożliwia weryfikację skuteczności prowadzonej terapii.

Dlaczego ocena stabilności centralnej jest tak istotna? Ponieważ zaburzenia stabilizacji mogą bezpośrednio lub w dłuższej perspektywie czasu prowadzić do dysfunkcji narządu ruchu oraz negatywnie wpływać na rozwój motoryczny dziecka.

Stabilizacja centralna, a więc odpowiednie napięcie głębokich mięśni tułowia, zapewnia odpowiednie ustawienie kręgosłupa i miednicy. Stanowi to swoisty fundament dla rozwoju prawidłowej postawy ciała. Wszelkie nieprawidłowości w tym systemie powodują m.in. asymetryczne ustawienie miednicy (co pociąga za sobą boczne skrzywienie kręgosłupa), brak zachowania osiowości kończyn dolnych (kolana i stopy kośl...