Stopy płasko-koślawe – techniki manualne i ćwiczenia dla terapeuty SI

Z GABINETU SPECJALISTY

W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy życia niemowlę aktywnie trenuje różne procesy ruchowe, używając do tego kończyn dolnych, m.in.: kopie, chwyta, zgina, prostuje, rotuje. Wraz z rozwojem chwytności niemowlę ćwiczy jednocześnie wysklepienie stopy i jej trójwymiarowość. Po tym czasie jest dość silne, aby móc przybrać pozycję pionową. Wraz z postępującym rozwojem chodu pionowego zmienia się też funkcja stopy. Zanika funkcja chwytna stopy, a ruchy wykonywane przez stopę przebiegają teraz głównie w oparciu o pracę górnego stawu skokowego. Po raz pierwszy dziecko używa stopy statycznie w celu osiągnięcia równowagi, ćwiczy przy tym konieczne przy wstawaniu prostopadłe zgięcie stopy względem podudzia. U dziecka spionizowanego koślawość do 6 r.ż. będziemy traktowali jako normę fizjologiczną. Nie może to jednak uśpić naszej czujności. Przez ten okres warto obserwować stopę dziecka, ponieważ koślawość może być nadmierna. Taka wiedza pozwoli wcześniej reagować i wprowadzić niezbędne postępowanie.

Koślawość stóp najprawdopodobniej nie będzie wyizolowanym problemem u pacjenta. Patrząc od dołu, takie ułożenie stopy ustawia podudzie w rotacji zewnętrznej, kość udową w przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej, powodując koślawość kolan, oraz miednicę w przodopochyleniu. Patrząc od góry, osłabione mięśnie brzucha, napięte jelita i wzdęty brzuch powodują również przodopochylenie miednicy, co na końcu łańcucha da efekt koślawych stóp.

W kwestii złożoności problemu należy dodać, że stopa zniekształca się trójpłaszczyznowo – charakteryzuje się koślawością tyłostopia, obniżeniem łuku podłużnego stopy oraz przywiedzeniem przodostopia.

Te główne aspekty oraz kilka innych drobnych należy wziąć pod uwagę zarówno w badaniu, jak i leczeniu. 

Diagnostyka: Jak stwierdzić, czy stopy dziecka są płasko-koślawe?

Najlepiej byłoby wykonać badanie kliniczne, badania obrazowe (RTG), badanie na podoskopie lub na urządzeniu do analizy funkcjonalnej kręgosłupa i postawy w ruchu, które umożliwia obrazowanie obciążenia stopy w pozycji stojącej oraz w chodzie lub biegu, wraz z kontrolą parametrów ustawienia miednicy i tułowia. Pozwala to kompleksowo ocenić status funkcjonalny stopy oraz jej wpływ na narząd ruchu badanego.
 

Skupmy się jednak na tych możliwościach, które mamy w naszych gabinetach. Wykonujemy badanie kliniczne, gdzie oglądamy pacjenta globalnie:

  1. Oglądamy pacjenta całościowo, zwracamy uwagę na postawę – ustawienie miednicy, brzucha, kolan i stóp. 
     

  2. Oglądamy stopy. Gdy patrzymy z tyłu na pacjenta, pięta powinna być przedłużeniem osi goleni i być prostopadle ustawiona do podłoża. Określamy to, rysując linię na ścięgnie Achillesa.


    Minusem tego typu badań jest trudność porównania z kolejnym badaniem i oceny efektywności terapii. Dlatego też warto wykonać zdjęcie postawy i stóp.
  3. Oceniamy wydolność mięśnia piszczelowego. Pacjent staje na palcach – jeżeli mięsień jest wydolny, nastąpi korekcja koślawości, jeżeli nie, koślawość pozostanie bez zmian.

  4. Badanie przy pomocy podoskopu, gdzie pojawi się negatyw stopy. Na podstawie negatywu można określić tzw. kąt Clarkea. Jest to kąt zawarty między styczną przyśrodkowego brzegu odbitki a linią łączącą punkt największego wgłębienia przodostopia i zetknięcia stycznej przyśrodkowej z brzegiem przodostopia. Stopa spłaszczona to przedział 41–21 stopni.
     
  5. Ścieżka podometryczna. Jest to bardzo wartościowe badanie, gdyż możemy ocenić stopę w aktywności. Zdarza się tak, że stopa ustawia się...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI