Terapia ręki w praktyce

PUŁAPKI DIAGNOSTYCZNE

Terapia ręki to proces długotrwałych oddziaływań nastawionych na pomoc dziecku, na niwelowanie jego trudności, przyczyn i objawów niepowodzeń. Terapia ta wymaga dokładnej diagnozy przyczyn trudności i po jej przeprowadzeniu – dopasowania konkretnych działań. Rolą terapeuty pracującego według programu terapii ręki (PTR) jest dopasowanie do dziecka odpowiednich pomocy, przyrządów, stymulacji oraz zaleceń.

Symptomy wskazujące na to, że powinno się rozpocząć terapię ręki u dziecka:

POLECAMY

  • Dziecko niechętnie podejmuje czynności manualne (malowanie, lepienie z plasteliny, ciastoliny, układanie drobnych przedmiotów).
  • Ma problemy z nauką czynności samoobsługowych (ubieranie się, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików itd.).
  • Ma wyraźnie obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe w obrębie kończyn górnych i obręczy barkowej, co przejawia się w niedostosowaniu odpowiedniej siły podczas manipulacji.
  • Ma problemy z koordynacją obu rąk podczas zabaw manipulacyjnych.
  • Wykonuje czynności wymagające dużej precyzji zbyt wolno lub za szybko – szybkość ruchów dziecka nie jest dostosowana do zadania.
  • Dostarcza sobie dodatkowych silnych doznań proprioceptywnych i domaga się zdecydowanego i mocnego ucisku dłoni, np. siada na własnych dłoniach, bardzo mocno zaciska ręce na przedmiotach, uderza rękami w przedmioty o ostrych i wyraźnych fakturach.
  • Nie lubi dotykać nowych i różnorodnych faktur, co utrudnia manipulację i poznawanie nowych przedmiotów, a co za tym idzie – budowanie ich reprezentacji w korze mózgowej.
  • Ma trudności grafomotoryczne przejawiające się w obniżonym w stosunku do wieku poziomie rysowania, modelowania, kolorowania.
  • Widoczny jest obniżony poziom graficzny pisma.
  • Dziecko nie potrafi zachować prawidłowej postawy podczas pracy przy stoliku.
  • Ma zaburzenia praksji.
  • Ma zdiagnozowane porażenie mózgowe, zespoły genetyczne lub inne wady wrodzone, dla których charakterystyczne są trudności w rozwoju funkcji związanych z małą motoryką. 
     

By prawidłowo ocenić motorykę małą dziecka, warto odnieść się do norm, aby sprawdzić, czy dane funkcje rozwijają się w odpowiednim czasie. 

Tabela 1. Rozwój funkcji motorycznych

MANIPULACJA I KOORDYNACJA

0–3 miesiące

  • Kiedy dłoń dziecka zbliża się do ust, wyciąga kciuk i wkłada go do ust i ssie.
  • Uderza w zawieszone nad łóżeczkiem zabawki.
  • Chwycony przedmiot zbliża do buzi i bada go za pomocą ust

3–6 miesięcy

  • Dziecko łączy dłonie w linii środkowej ciała i bawi się nimi – przebiera palcami, trzyma, naciska jedną dłonią o drugą.
  • Sięga po małe zabawki, chwyta je, a potem bawi się nimi, stosując kilka prostych ruchów (potrząsa, macha, stuka, uderza, drapie, odwraca).
  • Bada swoje ciało – bawi się stopami, włosami, kolanami.
  • Bawi się kilkoma zabawkami w linii środkowej ciała na kilka różnych sposobów (dotyka, poklepuje, uderza o drugą dłoń).
  • Łączy kilka różnych czynności z zabawie każdą z kilku zabawek, np. grzechotką potrząsa, patrzy na nią, wkładają do ust, następnie potrząsa.
  • Przenosi przedmiot jednej dłoni do drugiej

6–9 miesięcy

  • Bawi się zabawkami, przedmiotami, wykonując bardziej złożone czynności: zgniecenie papieru, rozciąganie gumki elastycznej, przesuwanie w przód i tył kół samochodu.
  • Łączy w ciąg kilka wyżej wymienionych czynności, bawiąc się jedną z kilku różnych zabawek

9–12 miesięcy

  • Dziecko potrafi odsunąć jeden lub dwa palce od pozostałych, by właściwie manipulować częściami zabawek lub przedmiotów, które wymagają użycia pewnej siły, tzn. wykręca numer na zabawkowym telefonie, naciska przycisk na zabawce.
  • Dziecko potrafi wyjąć albo zdjąć część zabawki lub przedmiotu w trakcie eksploracji i zabawy, np. pokrywkę od garnka, kółko z piramidki, klocek z miski.
  • Dziecko potrafi położyć lub włożyć z powrotem część zabawki lub przedmiotu w trakcie eksploracji.
  • Wyrzuca zawartość z pudełek, misek.
  • Bawi się w gry polegające na opuszczeniu i rzucaniu przedmiotów i zabawek.
  • Potrafi ciągnąć po podłodze zabawki na sznurku, będąc w pozycji siedzącej

12–15 miesięcy

  • Dziecko używa dwóch rączek, by wykonać jedną czynność, np. zabawa w koci-koci łapci, turlanie piłki lub pchanie samochodu, rzucanie, pchanie pudełka lub wózka zabawkowego, rozrywanie plasteliny czy uderzanie w bębenek dwoma rękoma.
  • Dziecko używa jednej ręki, by utrzymać zabawkę w stabilnej pozycji i manipuluje drugą, np. przewracanie kartek w książeczce, wyciąganie i wkładanie kołeczków, otwieranie i zamykanie pudełka, trzymanie bębenka i uderzanie pałeczką

16–19 miesięcy

  • Dokładnie umieszcza przedmiot we właściwych miejscach, np. kołeczek w otwór, fragment układanki w puzzlach, kółko na piramidkę, zabawkę na półce, kubeczki składa jeden na drugim

20–24 miesiące

  • Rzuca przedmioty do celu, np. piłkę w wieżę zrobioną w kartoników po mleku, woreczek do pudełka, piłką w tarczę wydającą sygnał dźwiękowy.
  • Dziecko potrafi uruchomić kilka zabawek mechanicznych, które wymagają użycia pewnej siły i koordynacji, np. nakręcana pozytywka.
  • Dziecko potrafi manipulować przedmiotami w traki sposób, że jedna ręka porusza się w przeciwnym kierunku niż druga, np. przedzieranie papieru, odpinanie zatrzasków, naprzemienne uderzanie w bębenek.
  • Rozkłada na części proste zabawki oraz je składa, np. klocki, wkłada trzy kubeczki jeden w drugi.
  • Manipuluje zabawką lub przedmiotem przy użyciu palców, tzn. przewleka tasiemkę przez suwak, nawleka koralik, przewraca kartki w książce, zdejmuje plastikową pokrywkę z pojemnika

2–3 lata

  • Mocno trzyma przedmiot jedną ręką, a drugą wykonuje zadanie wymagające ręczności, np. odkręcanie nakrętki i śruby, mieszanie jedzenia w misce, składanie papieru na pół, nawlekanie koralików, wyklejanie, wycinanie.
  • Obraca nadgarstek przy wykonywaniu zadań, np. przekr...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI