Wszystko o testach EASI. Najnowsza na świecie bateria testów do diagnozy zaburzeń procesów integracji sensorycznej

Pierwsze pokolenie studentów dr A. Jean Ayres, czyli między innymi dr Zoe Mailloux, dr Susanne Smith Roley oraz dr L. Diana Parham, założyli organizację CLASI (Colaborative for Leadership in Ayres Sensory Integration), będącą członkiem powstałej w Portugalii w 2018 r. Międzynarodowej Rady ds. Edukacji (ICEASI), która zapewnia globalne standardy edukacji ASI (Ayres Sensory Integration). Ich zaangażowanie oraz ogrom pracy doprowadziły do powstania w 2022 r. najnowszych na świecie testów EASI (Evaluation in Ayres Sensory Integration).

Międzynarodowe gromadzenie danych normatywnych (INDC) dla EASI było ogromnym przedsięwzięciem. Standaryzacja testów na podstawie badań kontrolnych odbywała się w 100 krajach całego świata, dzięki pracy około 1000 przeszkolonych wolontariuszy. INDC objęło badaniem typowo rozwijające się dzieci, które były reprezentatywne dla danego kraju pod względem wieku, płci i pochodzenia etnicznego, miejsca zamieszkania na obszarach wiejskich lub miejskich oraz statusu społeczno-ekonomicznego. Wcześniejsza standaryzacja dla testów SIPT oparta na grupie kontrolnej dzieci z USA wydawała się niewystarczająca, biorąc pod uwagę globalny wymiar oddziaływań terapeutycznych w oparciu o ASI.

EASI opracowano w ramach inicjatywy Ayres 2020 Vision – projektu, który miał na celu upamiętnienie 100 urodzin dr Jean Ayres. Projekt miał uhonorować i uczcić pracę twórczyni metody Integracji Sensorycznej.

Cele testu EASI

Celem stworzenia testów EASI jest zapewnienie prawidłowego i wiarygodnego zestawu testów do oceny najistotniejszych funkcji integracji sensorycznej, które leżą u podstaw uczenia się i zachowania oraz uczestnictwa w życiu społecznym. Testy EASI mają za zadanie mierzyć: percepcję sensoryczną, reaktywność sensoryczną, posturalną, wzrokową, obustronną koordynację ruchową i praksję w sposób minimalizujący wpływ kulturowy, rozumienie językowe i wcześniejsze doświadczenia. Grupę kontrolną stanowiły dzieci w wieku od 3 do 12 lat, u których nie występowały żadne deficyty medyczne, edukacyjne, psychiczne, emocjonalne czy inne problemy rozwojowe. To pierwsze na świecie standaryzowane testy, które można stosować u dzieci w tym przedziale wieku – poprzednie testy pozwalały na diagnozę dzieci w wieku 4–9 lat. 

Ich zaletą jest również to, że – w przeciwieństwie do testów SIPT – narzędzia konieczne do ich przeprowadzenia nie są tak kosztowne. Większość potrzebnych pomocy można wydrukować na zwykłej drukarce (arkusz do badania) czy zakupić w ogólnodostępnych sklepach (np. wacik, chusteczka, spinacz, ołówek, kredki, mata, butelka wypełniona ryżem). Jedyną pomocą wymagającą wkładu finansowego (około 300 złotych) są klocki drukowane w 3D. Twórcom testów zależało na tym, by testy były ogólnie dostępne i służyły terapeutom do rzetelnej oceny, a co za tym idzie – trafnie dobranej interwencji terapeutycznej.
Dobór poszczególnych testów opiera się na założeniach teorii Integracji Sensorycznej stworzonej przez A.J. Ayres, które są rozwijanie i udoskonalane na podstawie badań prowadzonych od lat 60. XX wieku.

Co oceniają testy?

Bateria składa się z 20 testów oceniających:

• percepcję sensoryczną,
• zdolności czuciowo-motoryczne,
• praksję,
• reaktywność sensoryczną.
   

Testy percepcji sensorycznej EASI oceniają zdolność wykrywania, postrzegania i rozróżniania różnych rodzajów informacji sensorycznych pochodzących z ciała i otoczenia.

Testy sensoryczno-motoryczne oceniają, w jaki sposób dziecko wykorzystuje informacje sensoryczne do wykonywania różnych zadań związanych z ruchem ciała, kontrolą postawy, kontrolą ruchu gałek ocznych, równowagi i skoordynowanych ruchów obejmujących obie strony ciała. Wskazują na automatyzmy czynności, np. utrzymanie ciała przeciw sile grawitacji.

Testy praksji oceniają zdolność do ideacji, do wymyślenia, jak wykonywać różne nieznane lub nietypowe pozycje ciała, sekwencje i interakcje z przedmiotami. Sprawdzają zdolność dzieci do organizowania swoich działań w odpowiedzi na instrukcje słowne, do wykonywania wieloetapowych sekwencji działań, naśladowania nietypowych pozycji, planowania ruchu.

Testy reaktywności sensorycznej mierzą tolerancję dziecka na zakres intensywności doznań sensorycznych.
 

Tabela 1. Porównanie baterii testów SIPT/EASI/SCSIT