Dieta sensoryczna to program zawierający różnorodne aktywności, których celem jest dostarczenie układowi nerwowemu odpowiednich bodźców sensorycznych – takich, które będą umożliwiały utrzymanie jego optymalnego poziomu pobudzenia i sprawią, że dziecko będzie w stanie właściwie organizować swoją koncentrację i zachowanie w ciągu całego dnia. Można więc stwierdzić, że dieta sensoryczna ma na celu pomóc dziecku z wyregulowaniu się, wyciszeniu.
Należy podkreślić, że dieta sensoryczna jest narzędziem, które powinno być wykorzystywane nieustannie i modyfikowane w zależności od wieku dziecka, nabywanych przez nie umiejętności. Jednocześnie musi ona uwzględniać indywidualne potrzeby dziecka i jego reakcje na poszczególne bodźce. Dieta sensoryczna składa się z aktywności pobudzających, organizujących oraz wyciszających, które są połączone ze sobą w taki sposób, aby wpływać regulująco na zachowanie dziecka. Dzieciom energicznym, będącym ciągle w ruchu, wykazującym objawy pobudzenia układu nerwowego zaproponujemy więcej ćwiczeń wyciszających. W przypadku dzieci spokojnych, wycofanych, biernych, niechętnych do działania wykorzystamy aktywności bardziej pobudzające. Dla tych natomiast, którzy poszukują na co dzień bodźców sensorycznych, przygotujemy ćwiczenia z serii organizujących.
Warto więc zastanowić się nad tym, jakie aktywności mieszczą się w tych poszczególnych grupach.
Ćwiczenia uspokajające są szczególnie pomocne w przypadku pracy z dziećmi z obronnością sensoryczną. Pomagają im się bowiem rozluźnić, wyciszyć, zrelaksować. Mogą być wykorzystywane przed snem. Zalicza się do nich następujące ćwiczenia:
- ssanie cukierków,
- ciepła kąpiel,
- głęboki, dociskowy masaż ciała,
- kompresja stawów,
- naciskanie ściany rękami, plecami, robienie pompek przy ścianie,
- kołysanie się w tę i z powrotem,
- przytulanie się i drapanie po plecach (dziecięce masażyki),
- wtulanie się w duże poduszki lub worek typu sako,
- owijanie kocem, zabawa w naleśnik,
- ciasne zawijanie stosowane często u niemowląt,
- powolne kołysanie lub huśtanie (zwłaszcza z wykorzystaniem ruchu liniowego),
- wolne bujanie w kocu,
- aromaterapia (uspokajająco działa zapach lawendowy, waniliowy),
- muzyka relaksacyjna,
- „niedźwiedzie uściski”,
- przytłumione światło, zaciemnienie pokoju,
- czytanie bajek.
Techniki organizujące pozwalają nam wyregulować reakcje dziecka na różne bodźce, które do niego docierają z otoczenia. Są to np.:
- żucie suszonych owoców, gumy do żucia,
- stosowanie wibracji, np. masażer zabawkowy,
- aktywności proprioceptywne, np. wiszenie na drążku, ciągnięcie, przenoszenie lub pchanie ciężkich przedmiotów, siłowanie się,
- przebywanie w pozycji do góry nogami,
- pływanie,
- nadawanie rytmu aktywnościom.
Jeśli natomiast chodzi o ćwiczenia pobudzające, to dają one szansę na zaangażowanie w poszczególne działania tego dziecka, które wydaje się pasywne. Najczęściej potrzebuje ono mocnego bodźca, żeby go zauważyć. Dlatego też propozycją dla takich dzieci jest następująca:
- jasne światło,
- świeże powietrze,
- szybkie huśtanie na huśtawce lub kręcenie się na karuzeli,
- podskakiwanie, bieganie,
- skakanie na piłce, materacu lub trampolinie,
- picie chłodnego napoju,
- chrupanie jakichś twardych przekąsek, np. orzechów, suchych płatków śniadaniowych, precli,
- siedzenie na piłce lub dmuchanej poduszce,
- słuchanie głośnej, skocznej muzyki i wykonywanej do niej określonych ruchów,
- stosowanie intensywnych zapachów, np. mięta.
Co wpływa na efekty terapii?
Żeby jednak dieta sensoryczna przynosiła oczekiwane efekty, konieczne jest budowanie atmosfery wsparcia i życzliwości wraz z rodzicami. To oni bowiem są odpowiedzialni za wdrażanie poszczególnych aktywności, wplatanie ich w codzienny rytm dnia. Należy więc poznać ich oczekiwania, możliwości (zarówno mieszkaniowe, jak i finansowe) oraz ustalić, jak wygląda ich zwykły dzień. Ćwiczenia muszą być bowiem tak dobrane, aby ich wykonanie było realne. Zupełnie inaczej będziemy współpracowali z rodzicami, którzy dużo pracują i mają jeszcze dwoje lub troje dzieci, inaczej z matką samotnie wychowującą dziecko, a inaczej z rodziną, która ma tylko jedno dziecko i jest w stanie poświecić mu dużo czasu. To również na tym etapie kluczowe okazuje się ustalenie, w jakich konkretnie porach dnia będą wykonywane ćwiczenia (rano, po śniadaniu, po szkole, przed snem). Naszym zadaniem będzie również wybranie takich aktywności, aby możliwe było ich wplatanie w codzienne zabawy i normalne czynności wykonywane przez dziecko. Musimy także wyjaśnić rodzicom, że niezbędne jest tutaj ciągłe obserwowanie dziecka i jego reakcji oraz informowanie o wszystkim terapeuty. Czasem okazuje się, że najlepszym rozwiązaniem jest podążanie za potrzebami sensorycznymi dziecka i budowanie takich aktywności, które je zaspokajają, w sposób akceptowalny społecznie i bezpieczny dla wszystkich uczestników zabawy.
Co również bardzo ważne, należy przekazać rodzicom szczegółowe informacje na temat tego, jakie...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
