Do gabinetu na diagnozę trafiła mama z dzieckiem z silnymi trudnościami z nadruchliwością oraz z zaburzeniami koncentracji uwagi. Dziecko było już diagnozowane pod kątem ADHD, jednak rodzice postanowili, że sprawdzą, jak wygląda sytuacja z integracją sensoryczną. Poniżej opis przypadku wraz z opisem podjętego działania terapeutycznego.
Dział: Z GABINETU SPECJALISTY
Artykuł opiera się na doświadczeniach autorki w budowaniu i rozwijaniu indywidualnych systemów komunikacyjnych osób o złożonych potrzebach w komunikowaniu się1.
, ze szczególnym podkreśleniem ich wzorców uczestnictwa. Tłem metodycznym jest model uczestnictwa użytkowników AAC autorstwa Beukelmana i Mirendy (1988, z późniejszymi zmianami).
Współczesne podejście do terapii dzieci z zaburzeniami rozwojowymi zakłada ścisłą współpracę wielu specjalistów. Często w zespole pracującym z dzieckiem znajdują się logopeda oraz terapeuta integracji sensorycznej (SI). Ich zadania na pierwszy rzut oka wydają się różne – logopeda rozwija mowę, język i komunikację, terapeuta SI wspiera regulację układu nerwowego poprzez odpowiednią stymulację bodźcami. Jednak w praktyce granice między ich oddziaływaniami są płynne, a rozwój mowy i rozwój sensoryczny to naczynia połączone.
Tzw. „trudne” zachowania dziecka to bardzo często oznaka, że dziecko czuje się zagrożone, że zmobilizowało siły do „walki” lub „ucieczki”. Co nam to mówi o dziecku? Że mózg emocjonalny (limbiczny) i gadzi (pień mózgu) przejęły kontrolę nad całym układem nerwowym, a zwłaszcza nad korą przedczołową (odpowiedzialną m.in. za racjonalne myślenie, wyciąganie wniosków, przewidywanie, uczenie się itp.). Wszystkie racjonalne działania są wyłączone, a rządzą emocje i impulsy. Dlatego w takim stanie dzieci nas nie słuchają, nie ma po prostu takiej możliwości (gdy my dorośli, jesteśmy w stresie, też nie słuchamy i nie rozumiemy komunikatów innych ludzi).
Praca z dzieckiem, które posiada bardzo dużo deficytów, nadmiarów behawioralnych oraz problemy we wszystkich sferach funkcjonowania, to nie lada wyzwanie dla terapeuty. Konieczne jest wprowadzanie intensywnego programu interwencji skupiającego się na umiejętnościach poznawczych, językowych i społecznych. Na przykładzie studium przypadku Elizy przedstawiono opis wczesnej interwencji behawioralnej.