Układ przedsionkowy jest jednym ze zmysłów bliskich, co oznacza, że jego prawidłowe funkcjonowanie przyczynia się do właściwego rozwoju dziecka i wpływa na osiąganie przez nie wszystkich istotnych umiejętności. Mówi się nawet o tym, że nie ma terapii integracji sensorycznej bez ćwiczeń przedsionkowych. W każdym gabinecie znajduje się sprzęt dedykowany właśnie do stymulowania układu przedsionkowego. Najbardziej rozpoznawalna i znana wszystkim terapeutom jest platformowa podwieszana. Poniżej przedstawiono propozycje aktywności wraz z wyjaśnieniem, w jaki sposób można je wykonać z dzieckiem.
Dział: Z GABINETU SPECJALISTY
Kilka lat temu, na (pierwszej chyba) Konferencji Integracji Sensorycznej w Warszawie jednym z prelegentów był fizjoterapeuta Paweł Zawitkowski. Trochę ze zdziwieniem słuchałam, jak mówił o tym, że w Polsce nadużywa się… terapii SI. Wtedy nie do końca się z nim zgadzałam, jednak jego słowa zarezonowały i zostały ze mną do dziś. Zachęcam do wspólnego pochylenia się nad tym tematem.
Masturbacja dziecięca lub też onanizm dziecięcy występują często u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnym szkolnym. Następuje wówczas stymulowanie własnego ciała, głównie obszarów erogennych. Strefami erogennymi nazywamy obszary na naszym ciele, które są silnie unerwione, a przez to bardzo wrażliwe na dotyk. Miejsca erogenne znajdują się tam, gdzie skóra jest bardzo cienka lub gdzie występuje jedynie błona śluzowa. Stymulacja stref erogennych wywołuje pobudzenie seksualne. Rodzice często wyrażają zaniepokojenie takimi zachowaniami. Co robić?
O ile zaburzenia SI dotyczą tylko niektórych z nas, o tyle profil sensoryczny ma każdy, a jego określenie jest znacznie łatwiejsze niż pełna diagnoza procesów integracji sensorycznej. Kiedy przeprowadzenie pełnej diagnozy jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe, określenie profilu sensorycznego naszego pacjenta będzie bardzo ważnym pierwszym krokiem do rozpoczęcia skutecznej interwencji terapeutycznej. Poprawne ustalenie profilu sensorycznego pomoże nam wspierać rozwój dziecka na pod- stawie jego zasobów i możliwości, lepiej zrozumieć jego zachowanie, efektywnie zaplanować rodzaj i liczbę aktywności czy zabaw podczas zajęć terapeutycznych.
Stopa stanowi jeden z podstawowych elementów narządu ruchu, spełniając funkcję lokomotoryczną i podporową organizmu. Jak dowiodło wielu autorów, prawidłowa budowa stopy warunkuje jej dobrą wydolność zarówno przy wykonywaniu funkcji statycznych, jak i dynamicznych. Ocena stóp, podobnie jak ocena postawy ciała, nie należy do łatwych i prostych. Płynne przejścia pomiędzy poszczególnymi etapami rozwoju dziecka, a także indywidualnie dostosowany stopień dojrzałości struktur tkankowych do właściwego obciążania czy przenoszenia utrudniają adekwatną ocenę pomiędzy normą a powstającą już patologią. Co zatem jest kluczowe w diagnostyce wad stóp?
Nowe badania rewolucjonizują obraz człowieka. Zdaniem naukowców bez dłoni nasz genialny mózg mógłby zatrzymać się na poziomie małpich przodków. Okazuje się, że dłoń jest narzędziem, które ukształtowało nasz umysł, nauczyło nas myśleć oraz mówić. Niewyspecjalizowana dłoń człowieka jest najlepszym rozwiązaniem ewolucyjnym, nie chodzi bowiem o wąską specjalizację, lecz o uniwersalność. Tylko człowiek potrafi wykonywać przy pomocy dłoni tak różne czynności, do jakich należą: pisanie, granie na instrumentach, przeprowadzanie operacji, robienie na drutach i wiele innych. Czym więc jest dłoń? Jak jest zbudowana? I dlaczego jest taka ważna?
W naszej codziennej pracy spotykamy się z dziećmi z różnego rodzaju zaburzeniami. Każde z zaburzeń niesie konkretne implikacje dla funkcjonowania dziecka i powoduje różnorodne trudności w życiu społecznym. Obok nadwrażliwości dotykowej, bardzo problematycznym zaburzeniem jest nadwrażliwość przedsionkowa. Dlaczego tak się dzieje i jakie objawy ona generuje oraz co może mieć największy wpływ na jej pojawienie? Poniżej przyjrzymy się bardzo szczegółowo tym trudnościom.
Czy wiesz, że w Polsce aż 1–2 na 1000 noworodków oraz 20% dzieci i młodzieży w wieku szkolnym ma zaburzenia w obrębie narządu słuchu1? A przecież dobrze funkcjonujący słuch jest niezbędny do prawidłowej komunikacji, wyrażania swoich myśli i emocji, nauki w szkole oraz życia w społeczeństwie. Problemy ze słuchem mogą obejmować wady słuchu, ale także zaburzenia przetwarzania słuchowego.
Do gabinetów integracji sensorycznej trafiają zwykle dzieci, sporadycznie zdarza się jednak, że naszymi pacjentami są również osoby dorosłe. Czasami przy okazji diagnozowania własnego dziecka zaczynają składać sobie poszczególne elementy ze swojego życia i orientują się, że oni sami mają podobny problem. Inni przy okazji lektury książki czy artykułu w magazynie odkrywają, że opisuje on trudność, z którą borykają się od lat. Zdarza się jednak i tak, że zostają odesłani do nas przez innego specjalistę. Tak było również z pacjentem, którego przypadek opiszę poniżej.
W drugiej odsłonie naszego cyklu „Pomysły na zabawy i ćwiczenia z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku” przedstawiamy ćwiczenia z użyciem liny, sznurka i szarfy. Ten rodzaj pomocy daje wiele możliwości wsparcia dziecka w zakresie planowania motorycznego. To również doskonały sposób na poprawę funkcjonowania podstawowych układów sensorycznych: przedsionkowego, dotykowego oraz proprioceptywnego. W zabawach, które zaproponujemy, dziecko ma możliwość wielozmysłowej stymulacji i jednocześnie rozwijania różnych umiejętności oraz funkcji.
Integracja sensoryczna jest procesem przebiegającym bardzo indywidualnie i zależnym od wielu składowych. Dziecko mające diagnozę integracji sensorycznej, w przebiegu której stwierdzone zostały zaburzenia przetwarzania sensorycznego, skierowane zostaje na indywidualne zajęcia dostosowane do potrzeb dziecka. Integracja sensoryczna powinna być także stymulowana w warunkach domowych. Rodzic powinien – według wskazań terapeuty prowadzącego – stosować ćwiczenia i zabawy rozwijające dane funkcje u dziecka. Ćwiczenia powinny być wykonywane we wskazanych przez terapeutę odstępach czasowych. Co w tym zakresie warto podpowiedzieć rodzicom?
Do gabinetu na diagnozę trafiła mama z dzieckiem z silnymi trudnościami z nadruchliwością oraz z zaburzeniami koncentracji uwagi. Dziecko było już diagnozowane pod kątem ADHD, jednak rodzice postanowili, że sprawdzą, jak wygląda sytuacja z integracją sensoryczną. Poniżej opis przypadku wraz z opisem podjętego działania terapeutycznego.